USG: co każdy pacjent wiedzieć powinien?

USG – każdy z nas o nim słyszał, a wiele osób ma za sobą praktyczne doświadczenie badania za pomocą ultrasonografu. Jest to bardzo efektywna i powszechnie stosowana metoda, która pozwala na przebadanie każdego pacjenta, nawet jeszcze przed jego narodzeniem. Przed badaniem warto wiedzieć na czym ono polega i jak się do niego przygotować.

Jak działa USG?

Ultrasonografia pozwala na uzyskanie obrazu narządów wewnętrznych (lub jeśli kobieta jest w ciąży – płodu) za pomocą fal ultradźwiękowych. Są one wysyłane przez głowicę, którą przykłada się do badanych tkanek po uprzednim posmarowaniu skóry w miejscu badania specjalnym żelem. Następnie fale odbijają się od badanej części ciała. Po komputerowym przetworzeniu danych na monitorze można zaobserwować punkty odpowiadające umiejscowieniu ich odbicia. Badanie USG jest całkowicie bezinwazyjne i bezpieczne. Można je wykonywać wielokrotnie, np. w celu monitorowania przebiegu choroby bez szkody dla pacjenta. Tym bardziej, że obecnie lekarze mają do dyspozycji urządzenia gwarantujące nie tylko jakość obrazu, ale i mobilność. Co oznacza, że mogą badać pacjentów przy łóżku, na wizycie domowej, czy w miejscu wypadku.

Kiedy lekarz powinien skierować pacjenta na USG?

Obecnie, na badanie ultrasonograficzne zwykle kierowani są pacjenci po wstępnym przebadaniu przez lekarza (np. palpacyjnym czy osłuchowym). USG pozwala zdiagnozować wiele dolegliwości.

• Jama brzuszna i układ moczowy
Lekarze zalecają profilaktyczne wykonywanie badania USG jamy brzusznej każdemu co najmniej co 2 lata, a najlepiej co roku. Pozwala to na wczesną diagnozę m.in. nowotworów. Podobnym, często przeprowadzanym badaniem jest USG układu moczowego, które koniecznie należy przeprowadzić przy krwiomoczu czy kolce nerkowej.

• Stawy, mięśnie i ścięgna
Osobom aktywnym fizycznie zaleca się regularnie sprawdzanie stanu zdrowia tkanek miękkich i stawów za pomocą USG ortopedycznego. Regularne badania mogą pomóc zapobiec pogłębionym kontuzjom.

• Serce i układ krążenia
Rodzajem badania USG pozwalającym zdiagnozować nieprawidłową pracę serca jest echo serca wykonywane za pomocą echokardiografu. Pomaga ono wykryć takie dolegliwości i schorzenia jak zaburzenia rytmu mięśnia sercowego czy nadciśnienie. Innym rodzajem badania jest USG pozwalające zdiagnozować bardzo poważne choroby układu krążenia. Warto je wykonać m.in. w przypadku każdego rodzaju omdlenia, częstych bólów czy zawrotów głowy.

Jakie badania USG powinna wykonać kobieta?

Kobietom w każdym wieku zaleca się wykonanie corocznie profilaktyczne badanie USG tarczycy. Lekarze badając pacjenta oceniają wielkość tarczycy, budowę i strukturę tkanek, mogą wykryć guzki, zwapnienia i torbiele tego narządu. Diagnozując niedoczynność i nadczynność tarczycy wykonanie USG tego narządu jest czynnością konieczną.
Innym badaniem zalecanym kobietom, szczególnie młodszym poniżej 50 r.ż. jest USG piersi oraz USG narządów rodnych.

Czy USG w ciąży można wykonywać częściej?

Obecnie, USG w trakcie ciąży jest standardem medycznym zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. W czasie ciąży zaleca się jego wykonanie trzykrotnie:
• między 11. a 14. tygodniem ciąży,
• między 18. a 22. tygodniem
• po 30. tygodniu ciąży.
Jeśli ciąży nic nie zagraża, wykonywanie badania USG w krótszych odstępach czasu nie jest konieczne. W przypadku ciąży bliźniaczej lub jeżeli ciężarna ma nadciśnienie lub cukrzycę, badanie USG należy wykonywać częściej. Jeśli pojawiają się krwawienia – nawet co kilka dni. Nie wymaga ono wcześniejszych przygotowań i jest całkowicie bezpieczne.

Czy można robić USG dzieciom?

Badanie USG jest często stosowane przez lekarzy pediatrów w diagnostyce u dzieci i niemowląt. Pozwala ono ocenić m.in. stan narządów, wielkość organów i ich budowę. Dzięki badaniom USG, możliwe jest wykrycie wszelkiego rodzaju nieprawidłowości w budowie narządów – torbieli i guzów. Nie ma żadnych przeciwskazań jeśli chodzi o ich wykonywanie wśród najmłodszych. Można je w razie potrzeby wykonywać wielokrotnie bez żadnego niebezpieczeństwa dla zdrowia.

Czy USG wymaga przygotowania?

Wśród pacjentów panuje przekonanie, że każde badanie USG wymaga wcześniejszego przygotowania. W rzeczywistości, takowego wymaga jedynie wcześniej zaplanowana diagnostyka USG jamy brzusznej (np. wykonywane na czczo, powstrzymanie się od palenia tytoniu na kilka godzin przed) oraz dróg moczowych (np. wypicie na godzinę przed 1 litr wody mineralnej, zatrzymanie moczu w pęcherzu). Obecnie, dzięki nowoczesnym, mobilnym urządzeniom do USG, jak Philips Lumify, takie badanie może stać się standardem już na pierwszej wizycie. Lekarze mogą bowiem korzystać z mobilnych głowic do USG, które wystarczy podłączyć do smartphone’a, aby uzyskać obraz.

Mobilne USG – przełom we współczesnej diagnostyce

Bezpieczna, bezinwazyjna, bezbolesna – ultrasonografia to jedna z najbardziej cenionych przez lekarzy metod diagnostycznych, która jest bezustannie ulepszana i unowocześniana. Dotychczas dostępne w Polsce aparaty do USG z roku na rok zapewniały coraz lepszą jakość obrazu, jednak by skorzystać z ich dobrodziejstw to pacjent musiał udać się na badanie w szpitalnej pracowni. W tym roku możemy mówić o prawdziwym przełomie – ultranowoczesnym USG łączącym najwyższą jakość obrazu i mobilność – Philips Lumify. Urządzenie jest tam, gdzie jest niezbędne – przy łóżku pacjenta czy na miejscu wypadku. To prawdziwy przełom w procesie diagnostycznym!

O wykorzystaniu fal dźwiękowych i możliwościach, jakie może ono za sobą nieść, zaczęto mówić już w roku 1794, kiedy Lazzaro Spallanzani z Włoch pokazał, jak nietoperze mogą precyzyjnie nawigować w ciemności odbierając echo dźwiękowe o wysokiej częstotliwości. Prawie sto lat później, w roku 1880 dwaj francuscy naukowcy, Pierre Curie i Jacques Curie odkryli efekt pizoelektryczny, który w trakcie I wojny światowej zastosowano w nadajnikach hydrolokacyjnych do wykrywania okrętów podwodnych. Dopiero po II wojnie światowej dr Ian Donald zaproponował wykorzystanie ultrasonografii w medycynie. Szybko okazało się, że jest ona bardzo przydatna w wykrywaniu i rozpoznawaniu schorzeń wielu narządów i tkanek w ciele człowieka!

Od „komody” po... mobilne głowice!

Nowy rozdział w diagnostyce, który zapoczątkowało USG, trwa już ponad pół wieku. Pierwszy aparat (wielkości sypialnianej komody), będący „dziadkiem” współczesnych urządzeń, wyprodukowano w 1965 r. w Niemczech. W Polsce, pierwsze urządzenie USG pojawiło się niewiele później w szpitalu przy ul. Karowej w Warszawie. Wielu z nas, tak właśnie kojarzy ultrasonograf – z ogromną maszyną w szpitalnej pracowni. Nic bardziej mylnego! W ciągu dekad od powstania pierwszego aparatu USG, zasadniczo zmienił się jego wygląd. Współcześnie, nie mamy już do czynienia z olbrzymimi „szafami”, ale znacznie mniejszymi urządzeniami, nawet wielkości poręcznej głowicy, które można wygodnie transportować w pokrowcu. Takim urządzeniem jest nowy na polskim rynku Philips Lumify.

„Można śmiało powiedzieć, że dzięki dokładności i wysokiej rozdzielczości otrzymanych obrazów, bezpieczeństwu dla badającego i badanego, bezinwazyjności oraz możliwości szerokiego zastosowania, badanie USG zrewolucjonizowało medycynę. Współcześnie, jest ono jednym z podstawowych i najczęściej wykonywanych badań obrazowych. Za jego pomocą można wykryć wiele schorzeń m.in. układu pokarmowego, oddechowego, krążenia, mięśniowo-szkieletowego, endokrynnego. Można je powtarzać wielokrotnie bez ryzyka obciążania chorego promieniowaniem jonizującym bądź środkami kontrastującymi jak to jest w przypadku tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego” – mówi dr n. med. Bartosz Migda, wykładowca Roztoczańskiej Szkoły Ultrasonografii.

USG od ręki: nowe oblicze diagnostyki

Obecnie na USG mówi się, że jest stetoskopem XXI wieku. To ważny elementem diagnostyki, niezbędny dla lekarzy wielu specjalizacji. Badanie pozwala bezinwazyjnie zajrzeć do badanych organów pacjenta. Dotychczas wykonanie badania nie było jednak możliwe w każdej sytuacji – w dużej mierze ze względu na ograniczoną mobilność szpitalnej aparatury. Jednakże, dzięki innowacyjnemu, mobilnemu sprzętowi, badanie można wykonać tam, gdzie znajduje się pacjent, czyli na miejscu wypadku, czy bezpośrednio przy łóżku szpitalnym. Philips Lumify jest niezwykle prosty w obsłudze, ponieważ bazuje na aplikacji mobilnej. Łączy w sobie niewielki rozmiar, ultramobilność oraz wysoką jakość obrazu. Dzięki tym trzem czynnikom, nowoczesny sprzęt pomoże lekarzom postawić trafniejszą diagnozę w dowolnym miejscu i czasie – co może odmienić diametralnie oblicze diagnostyki.

„Lumify czyni technologię USG w pełni mobilną. Narzędzie może być wykorzystywane w każdej sytuacji i miejscu, w którym znajduje się osoba potrzebująca badania – począwszy od szpitalnego oddziału ratunkowego, poprzez łóżko pacjenta, miejsce wypadku, skończywszy na boiskach i terenach sportowych. To stetoskop nowej generacji, który może znaleźć zastosowanie we wszystkich specjalnościach medycznych. Umożliwia lekarzom postawienie szybkiej i dokładniejszej diagnozy bez konieczności każdorazowego odsyłania pacjentów po dodatkowe badania USG, a jedynie w sytuacji gdy jest to niezbędne” – twierdzi dr n. med. Bartosz Migda, wykładowca Roztoczańskiej Szkoły Ultrasonografii.

/źródło - /