Ścieżka leczenia raka płuca w Polsce Drukuj Email
Wpisany przez S.Z.   
sobota, 21 maja 2016 07:21

Ścieżka leczenia raka płuca w Polsce


Rak płuca rocznie dotyka ok. 22 tysięcy Polaków i jedynie 16% z nich jest diagnozowanych w odpowiednim czasie, pozwalającym na podjęcie skutecznego leczenia. Wybór ścieżki terapeutycznej zależy od rodzaju nowotworu oraz stopnia zaawansowania choroby. Zawsze winien on być dobierany indywidualnie do potrzeb pacjenta. W jakich ramach mieści się ogólnie przyjęty schemat postępowania w praktyce polskiej?


 

Nowotwory płuca występują najczęściej u osób powyżej 28 r. ż., jednak grupą, u której ten rodzaj raka jest najczęściej diagnozowany, są pacjenci między 40 a 80 r. ż, a najwyższe ryzyko występuje po 65 r. ż. Główną przyczyną powstania tego źle rokującego schorzenia nowotworowego jest palenie tytoniu. Dlatego też podstawowym działaniem zmniejszającym ryzyko zachorowania na raka płuca jest nie rozpoczynanie wcale lub zaprzestanie palenia wyrobów tytoniowych, których substancje osadzają się na płucach, przyczyniając się do przemiany nowotworowej.


Objawy raka płuca
Wielu ludzi dotkniętych rakiem płuca zbyt późno zgłasza się do lekarza, ponieważ symptomy choroby nowotworowej mogą być mylnie rozpoznane jako przeziębieniowe. Do najczęstszych objawów zalicza się: kaszel (zwłaszcza w godzinach porannych), chrypka, duszności, świszczący oddech, ogólne osłabienie, brak apetytu oraz zmiana charakteru kaszlu u osób palących. Podejrzliwość winny wzbudzić także: kłucie w klatce piersiowej, nawracające zapalenie oskrzeli i krwioplucie. Charakterystyczną cechą tych zjawisk jest ich ustawanie i nawracanie w czasie.
Osoby zaniepokojone sygnałami choroby zwykle udają się do lekarza rodzinnego, który podejmuje pierwsze działania diagnostyczne (w postaci zebrania wywiadu, oceny ryzyka rozwoju choroby nowotworowej, osłuchania, skierowania na RTG klatki piersiowej). W przypadku nieprawidłowych wyników lekarz rodzinny kieruje chorego do pulmonologa. Specjalista dokonuje diagnostyki pogłębionej. W zależności od wyników RTG podjęta zostaje decyzja, czy pacjent powinien mieć powtórzone badanie rentgenowskie, czy należy niezwłocznie wykonać tomografię komputerową klatki piersiowej (CT). Należy pamiętać, że nie każda zmiana w obrębie płuc jednoznacznie wskazuje na pojawienie się zmian nowotworowych. Każdą jednak należy przebadać i wykluczyć istnienie zmian onkologicznych.
Jeśli wyniki otrzymane w toku diagnostyki rozszerzonej sugerują zmiany nowotworowe, pacjent kierowany jest do poradni torakochirurgicznej. Najczęstszą przyczyną późnego rozpoznania/znacznego zaawansowania choroby jest bagatelizowanie objawów przez chorego i późne zgłoszenie się do lekarza pierwszego kontaktu.


Badania diagnostyczne przy podejrzeniu raka płuca
Chory, udając się na pierwszą konsultację torakochirurgiczną, powinien zabrać ze sobą historię choroby wraz z wynikami badań obrazowych i ich opisami. To pomoże lekarzowi w poznaniu przebiegu choroby i ułatwi planowanie dalszej ścieżki diagnostyczno-leczniczej.
Będąc w poradni, chory poddawany jest kolejnym badaniom niezbędnym do oceny stanu zdrowia i określenia, czy potrzebne jest leczenie chirurgiczne. W tym celu wykonuje się podstawowe badania tj. morfologię, testy czynności płuc (gazometria i spirometria), EKG, testy wysiłkowe (6-minutowy test marszu lub test schodów), echo serca oraz bardziej zaawansowane techniki diagnostyczne, m.in. tomografię pozytonową (PET-CT) pozwalającą na wstępne określenie typu zmiany – zmiana łagodna, złośliwa.
Kolejnymi badaniami pozwalającymi przybliżyć się do ustalenia rozpoznania jest bronchoskopia. Zabieg ten polega na wprowadzeniu aparatu(bronchofiberoskopu) do wnętrza tchawicy i oskrzeli. Dzięki temu możliwa jest ocena strun głosowych, tchawicy, oskrzeli i ich rozgałęzień w płucach. Aparatura ta umożliwia również pobranie wycinka tkanki do badania histopatologicznego. Bronchoskopia wraz z ultrasonografią (EBUS) dają możliwość oceny zmian poza światłem oskrzeli i pobrania materiału do badania histopatologicznego m.in. węzłów chłonnych śródpiersia bez konieczności otwierania klatki piersiowej. Daje to możliwość weryfikacji histopatologicznej zmiany, oceny zasięgu, zaawansowania procesu.
Wyniki przeprowadzonych badań i testów stanowią podstawę do oceny zmiany onkologicznej. W zależności od diagnozy, wdrażana ścieżka leczenia jest różna.


Leczenie raka płuca
W przypadku rozpoznania drobnokomórkowego raka płuca (stanowiącego ok. 20% przypadków), podstawą jest leczenie radio/chemioterapią prowadzone przez onkologa.
Jeśli u pacjenta rozpoznano raka niedrobnokomórkowego (m.in. płaskonabłonkowego, gruczołowego lub wielokomórkowego), w zależności od stopnia zaawansowania główną formą leczenia radykalnego jest leczenie chirurgiczne. Przed zabiegiem prowadzona jest rehabilitacja oddechową, która w okresie pooperacyjnym ma mu pomóc w oddychaniu torem przeponowym. Konieczna jest konsultacja oraz kwalifikacja anestezjologiczna do znieczulenia.
W dniu poprzedzającym operację ma miejsce bezpośrednie przygotowanie, czyli prysznic odkażający i golenie torsu.
W dniu operacji chory otrzymuje premedykację, następnie przewieziony jest na blok. Operacje odbywają się planowo i trwają kilka godzin. Podstawowym zakresem leczenia radykalnego jest lobektomia (usunięcie płata płuca) wraz z węzłami chłonnymi śródpiersia i wnęk. W zależności od stopnia zaawansowania, lokalizacji guza wykonuję się również bilobektomię (dwa płaty płuca prawego), pneumonektomię (usunięcie całego płuca). Średni czas pobytu w szpitalu po operacji wynosi ok. 5-7 dni. Rehabilitacja ruchowo-oddechowa trwa ok. 4 tygodni.
Niekiedy samo postępowanie operacyjne jest niewystarczające. Wówczas z powodu zaawansowania procesu nowotworowego może być konieczne leczenie uzupełniające radio/chemioterapia.
Jeśli u chorego w toku badań diagnostycznych nie potwierdzono nowotworu, natomiast rozpoznano zmiany zapalne, konieczne jest dalsza ścisła kontrola pulmonologiczna (wykonanie kontrolnych badań obrazowych).

Niekiedy zmiany w płucach są wynikiem przebytego procesu gruźliczego i wymagają dalszej obserwacji.
W przypadku podejrzenia zmian niezłośliwych, torbieli płuc/śródpiersia, konieczne czasem jest leczenie operacyjne.
W leczeniu raka płuca, bez względu na ścieżkę obraną przez specjalistę, bardzo ważne jest wsparcie psychologiczne. Dlatego osoby borykające się z chorobami nowotworowymi powinny pozostawać pod opieką psychoonkologa, który pomaga przejść pacjentowi i jego rodzinie trudny okres diagnozy i leczenia raka płuca. Kolejnym ważnym aspektem leczenia onkologicznego jest odpowiednie zbilansowane odżywianie. W tym celu dietetyk przeprowadza serię testów i analiz pozwalających ustalić zawartość wody, tłuszczu, masy mięśniowej w organizmie chorego. Następnie przeprowadzane są badania ustalające zużycie tlenu i ilości wydychanego dwutlenku węgla. Na tej podstawie określa się, ile energii zużywa pacjent i jakie jest jego zapotrzebowanie kaloryczne. Te informacje pozwalają na stworzenie jadłospisu odpowiedniego dla chorego podczas terapii onkologicznej.
Nowotwory złośliwe płuca w Polsce stanowią 19% wszystkich nowotworów złośliwych u mężczyzn i 9% u kobiet (14% wszystkich nowotworów - dane statystyczne z 2013). Niezwykle istotne jest wyeliminowanie czynników rakotwórczych z codziennego życia. Główną przyczyną zmian nowotworowych w obrębie klatki piersiowej jest palenie wyrobów tytoniowych. Osoby chcące zerwać z nałogiem mogą skontaktować się ze specjalistami z Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym, działającej pod numerem kontaktowym: 801 108 108.

/źródło - /

Poprawiony: sobota, 21 maja 2016 07:51